Forum dyskusyjne WMTMK Olsztyn

Czy ktoś mógłby udostępnić (jeśli jest taka możliwość) fotografie/rysunki wnętrz oraz/lub plany pomieszczeń takiego typowego małego wschodniopruskiego dworca (tzw. "Słonecznik")?

Coś byc może na temat... Karol Wątorek, Budowa kolei żelaznych, tom 2, Warszawa 1924



pic hosting

Podobne ale mam wrażenie że to nie to samo (m. in. inny układ otworów okiennych). Być może to jakaś modyfikacja ale mi zależałoby na oryginale.

Witam,

kiedyś też się o to pytałem na Forum, ale nie udało się dotrzeć do jakiś planów wnętrz w tym temacie.

Spróbowałem na podstawie istniejących w sieci zdjęć odtworzyć możliwy podział wnętrz takiego budynku. Wzorowałem się tutaj na bryle budynku w Puchałowie na linii Nidzica - Wielbark.

Próbowałem wyrysować zarówno kształt budynku jak i przebieg ściań działowych przynajmniej utrzymując proporcje pomiędzy wszystkimi widocznymi na zdjęciach częściami budynku.

Najwięcej wątpliwości mam co do klatki schodowej, czy faktycznie tak wygląda, czy są półpiętra i tak ustawione schody...? Niestety nie udało mi się znaleźć za dużo zdjęć wnętrz budynków typu "Słonecznik". Najwięcej danych o rozstawie ścian działowych dostarczył mi artykuł z tego linku.

Jak to wyszło..., oceńcie sami...

Pozdrawiam,
ZiemoT

Co to według Ciebie są te dwa nieopisane pomieszczenia na parterze?

To pierwsze pomieszczenie, obok "Dyżurnego ruchu" to może być pomieszczenie kancelaryjne, tam mogły stać biurka związane z obsługą kasy (małe okienko wychodzące na korytarzyk prowadzący do poczekalni), obsługą administracyjną stacji.

Jeśli chodzi o to drugie pomieszczenie oznaczone przez Ciebie znakiem zapytania - tutaj mam większy problem. Gdzieś mi się obiło o uszy czy o oczy, że było to pomieszczenie techniczne, przebieralnia dla pracowników czy coś takiego - ale skąd to wytrzasnąłem - nie pamiętam. Mam z tą teorią wiele wątpliwośći, bo pomieszczenie to jest duże, ustawne, szkoda byłoby tracić takie miejsce na szatnię i pakamerę na sprzęt. Z drugiej strony - gdzieś musiano na coś takiego miejsce wygospodarować. Z trzeciej strony - na takich stacjach raczej było nie wielu pracowników kolejowych dojeżdżających z zewnątrz. Stację obsługiwali zwykle ludzie, którzy mieszkali na pięterku. Liczba dojeżdżających pracowników była chyba nie wielka - po co więc tak duże pomieszczenie tracić na przebieralnię?

Możliwe, że było to jednak oddzielne pomieszczenie kancelaryjne, dla zawiadowcy, kogoś kto "zarządzał" całą stacją, wszystkimi sprawami administracyjnymi i powinien mieć oddzielne pomieszczenie na pracę koncepcyjną, archiwum dokumentów itp.

Może ktoś był na takiej stacji wewnątrz i rozjaśni coś w tym temacie?

Swoją drogą temat budynków stacji typu "Słonecznik" to dość ciekawy wątek w architekturze kolejowej. Widać że ktoś miał pomysł na zunifikowany budynek dla małych stacji na liniach lokalnych. Podejrzewam tutaj trochę analogiczny pomysł jak konstrukcja Ty2, prosta, do wielokrotnego powtórzenia w różnych fabrykach. Tak i tutaj, w przypadku budynku typu "Słonecznik", powstał chyba projekt do wielokrotnego wykorzystania w różnych adaptacjach.
Podczas poszukiwania zdjęć wnętrz takiego budynku, przerzuciłem mnóstwo fotografii z kolej.one.pl i okazało się, że istnieje wiele wariacji takiego budynku.

Podstawową wersją wydaje się być wersja taka jak na stacji w Puchałowie. Ten budynek składa się z trzech części. Patrząc od strony peronu, po lewej stronie jest najniższa część budynku, poczekalnia. Po środku jest najwyższa część budynku, ustawiona jakby prostopadle do poczekalni - co podkreśla także łamanie połaci dachowych. Po prawej stronie jest równie wysoka, piętrowa część. W obu częściach na piętrze znajdują się pomieszczenia mieszkalne, na parterze pomieszczenia służbowe. Do budynku stacji bywały dobudowywane dodatkowe pomieszczenia dyżurnego ruchu o różnej wielkości.

Ten typ nie jest wersją minimum. Wersja minimum to wersja, w której wybudowano tylko środkową część i część po prawej stronie, te części, które na piętrze posiadają pomieszczenia mieszkalne - ot, np. tak jak Chełmoniec na linii Brodnica - Bydgoszcz Wschód czy Kawki na tej samej linii. W obu przypadkach, bezpośrednio do budynku, dobudowano magazyny towarowe.

Do budynków stacji dobudowywano najprzeróżniejsze przybudówki dla dyżurnego ruchu, w których zwykle znajdowały się jakieś urządzenia do sterowania ruchem kolejowym. Te przybudówki były różne - małe np. jak w Starych Jabłonkach, większe, tak jak w Unieszewie, albo całkiem duże jak w Puchałowie.

Warto przy okazji oglądania tych stacji zwrócić uwagę na dach. Na wielu stacjach zachowały się ozdobne sterczyny w zwieńczeniu dachu naczółkowego. Również drewniane konstrukcje podtrzymujące połacie dachowe u szczytów budynku są bardzo ciekawe i jeśli zachowały się w całości, to stanowią element ozdobny (np.: Radomno). We wspomnianym już wcześniej Unieszewie, od strony podjazdu, budynek został wzbogacony w mały taras przykryty dachem ze specjalną, drewnianą, konstrukcją podtrzymującą.

Typowy budynek to budynek z fasadą z czerwonej cegły, nieotynkowany. Jednakże można znaleźć wersje z tzw. blendami otynkowanymi na biało, z czerwoną cegłą wyciągniętą na narożnikach - np.: Głuchowo lub nawet otynkowany w większej części np. Gorzyń Wielkopolski. Zdarzają się także budynki pomalowane np: Kołodziejewo - trudno stwierdzić czy to jest oryginalnie zachowana fasada, czy radosna twórczość w ramach odświeżania wyglądu budynku.

Trochę o stylach i lokalizacjach. Typowy budynek, z czerwonej cegły, z ewentualnymi wariacjami, można spotkać na Warmii i Mazurach, w Wielkopolsce, na Pomorzu, w Lubuskiem. O dziwo budynki tego typu można spotkać także na Dolnym Śląsku. Jednakże tam to już trochę inaczej budowane obiekty - np.: Zagrodno, architektura jest cięższa, taka bardziej hmmm "niemiecka".

Nie wiem czy tego typu budynki stacji można spotkać po drugiej stronie Odry, w Niemczech, czy to jest może tylko specyfika obszarów na wschód od Odry. Może ktoś się natknął na podobne budynki w czasie swoich wędrówek i może coś na ten temat powiedzieć.

Wiele razy próbowałem znaleźć w Internecie jakieś informacje kto, gdzie i kiedy mógł wprowadzić taki zunifikowany budynek stacyjny - ale jak do tej pory temat pozostaje dla mnie nadal otwarty...

Pozdrawiam,
ZiemoT

Najlepiej byłoby, żeby ktoś osobiście zbadał teren najlepiej w wielu miejscach (oczywiście dzięki za te plany które wykonałeś
Uogólniony opis tego budynku jest tutaj. Na tej stronie jest dość dobry rysunek takiego dworca ze wszystkich stron (lecz niestety nie ma planu wnętrza).

Dokładnie tak, najlepiej spenetrować taki obiekt w terenie. Niestety, a może na szczęście, większość tego typu obiektów jest zamieszkana i trudno wpraszać się mieszkańcom na pokoje . Może komuś się uda.


Dołączam dokument, na który przypadkowo natrafiłem w Internecie, dotyczący sprzedaży stacji w Puchałowie. Jest to kolejne źródło ze szczątkowymi danymi na temat tego typu budynku - np. powierzchnia użytkowa budynku i magazynu.

Pozdrawiam,
ZiemoT

Witam wszystkich!

Mam pytanie dotyczące dokumentacji wnętrz dworców, stacji, przystanków.
Interesują mnie fotografie - czy np jest gdzieś dostępna taka dokumnetacja poczekalni, holu z Wydmin, Starych Juch, Giżycka itp?

O ile zdjęcia z Ełku z lat 70-80 udało mi się znaleźć w sieci o tyle z Giżycka, Wydmin nie mogę nigdzie odszukać. Szukam też zdjęć przejazdów kolejowych z Wydmin czy Siedlisk k/Giżycka, które obsługiwane były mchanicznymi rogatkami.
Czy PLK lub inni mogą dysponować taką ,,archiwalną'' dokumnetacją? Do kogo powinienem się zwrócić?

Pozdrawiam

MICHDRU85 pisze:Czy PLK lub inni mogą dysponować taką ,,archiwalną'' dokumnetacją? Do kogo powinienem się zwrócić?

Strzelam w ciemno: lokalne biblioteki, redakcje lokalnych gazet, lokalni hobbyści-historycy.

Ostatnio odwiedziłem dworzec w Braniewie i o dziwo był otwarty.

Znalazłem coś takiego. Dworzec w dawnym Nordenburg, dziś Kryłowo w okręgu kaliningradzkim. Oddany do użytku w 1898 roku. Linie do Gerdauen/Żeleznodorożnyj i Węgorzewa.
Źródło: "Heimatbrief Kreis Gerdauen" Nr. 28 Dezember 2001