Słownictwo

Uporządkowany zbiór dokumentów archiwalnych dotyczących transportu kolejowego;

Moderator: bastard

bastard
ZWROTNICZY
Posty: 362
Rejestracja: 06 mar 2007, 20:29

Słownictwo

Post autor: bastard »

Poniżej instrukcja nr A 14 „WSKAZÓWKI JĘZYKOWE (spis wyrazów, wyrażeń i terminów obcych lub nie odpowiadających duchowi języka polskiego których używać nie należy)” wydana przez Ministerstwo Komunikacji w 1948.
Ciekawa instrukcja, gdyż porusza dość istotną sprawę poprawności używanych zwrotów w języku polskim. Widać wyraźnie, że była dość dużym przedsięwzięciem mającym wyeliminować nazewnictwa wywodzące się z języków obcych i zaleca używanie ich polskich odpowiedników. Jak pokazuje współczesność – nie udało się to. Spora część zwrotów lub terminów uznanych za niewłaściwe, dzisiaj funkcjonuje normalnie i są powszechnie używane.
Nie masz wymaganych uprawnień, aby zobaczyć pliki załączone do tego posta.
Stellwerk

Re: Słownictwo

Post autor: Stellwerk »

bastard pisze:Spora część zwrotów lub terminów uznanych za niewłaściwe, dzisiaj funkcjonuje normalnie i są powszechnie używane
Tak to bywa gdy urzędasy usiłują regulowač język...
Ale dzięki za udostępnienie instrukcji.
Stellwerk

Post autor: Stellwerk »

Marzenia ministerstwa komunikacji o roli regulatora języka pochodzą jeszcze z okresu międzywojennego.

Mam książkę Edmunda Chwaścińskiego "Kolejowa służba drogowa", wydaną w 1939 roku. Na końcu tomu drugiego jest dodatek Wyrazy o specjalnym znaczeniu według wskazań komisji językowej ministerstwa komunikacji. Zawiera on "określenia właściwe" i odpowiadające im "określenia niewłaściwe", skądinąd te drugie w większości nie podane.

Stan książki jest taki, że nie bardzo nadaje się do skanowania, więc nie mogę się przyczynić do wzbogacenia forumowych zasobów.... Ale oto parę przykładów:

własciwe .................................niewłaściwe
dźwig.......................................winda
mianownictwo...........................nomenklatura
naprawa...................................remont
odbudowa................................rekonstrukcja
ogrzewanie ześrodkowane..........ogrzewanie centralne/skupione
otwór mostu.............................prześwit mostu
płytki okładzinowe polewane........płytki ścienne glazurowane
przerobienie budynku................adaptacja budynku
przerwa wyrównawcza...............szczelina dylatacyjna
syciwo..................................... impregnat
tory naprawy.............................tory naprawcze
wskaźnik kierunku......................kierunkowskaz[/code]
bastard
ZWROTNICZY
Posty: 362
Rejestracja: 06 mar 2007, 20:29

Post autor: bastard »

Stellwerk napisał/a:
Stan książki jest taki, że nie bardzo nadaje się do skanowania, więc nie mogę się przyczynić do wzbogacenia forumowych zasobów....
Poniżej skan słownika z książki Edmunda Chwaścińskiego „Kolejowa Służba Drogowa”. zatytułowanego "WYRAZY O ZNACZENIU SPECJALNYM WEDŁUG WSKAZAŃ KOMISJI JĘZYKOWEJ MINISTERSTWA KOMUNIKACJI".
Stellwerk napisał/a:
Marzenia ministerstwa komunikacji o roli regulatora języka pochodzą jeszcze z okresu międzywojennego
Przed wojną w Ministerstwie Komunikacji była powołana komisja językowa. Komisji tej przewodniczył Aleksander Wasiutyński – wybitny specjalista w dziedzinie kolejnictwa, autor książki „Drogi Żelazne”.
Istotą pracy tej komisji była regulacja języka polskiego, jednak związana głównie z uporządkowaniem słownictwa technicznego (związanego z komunikacją) z uwagi na różnorodność nazewnictwa stosowanego w różnych rejonach Polski – głównie jako pozostałości po trzech zaborach. Skala tego musiała być znaczna, skoro przy Ministerstwie działa ta komisja, a wyniki tej pracy były publikowane w Dziennikach Urzędowych Ministerstwa Komunikacji lub dodatkach do Dzienników. Wkrótce zamieszczę parę takich dzienników.
Po wojnie taka komisja kontynuowała prace nad słownictwem – również z uwagi np. na przyłączenie ziem tzw. odzyskanych oraz napływ osób z terenów poza obszarem Polski, którzy często używali własnego słownictwa. Efektem tego była właśnie zamieszczona wcześniej instrukcja A-14 - zatwierdzona Zarządzeniem Ministra Komunikacji.
Brak mi danych w którym roku komisja ta zaprzestała swojej działalności.
Nie masz wymaganych uprawnień, aby zobaczyć pliki załączone do tego posta.
bastard
ZWROTNICZY
Posty: 362
Rejestracja: 06 mar 2007, 20:29

Post autor: bastard »

Poniżej 4 przedwojenne dokumenty urzędowe Ministerstwa Komunikacji związane ze słownictwem – 3 dodatki do Dzienników Urzędowych (dwa z 1932 r. i jeden z 1936 r.) oraz Dziennik Urzędowy z 1938 r.
Nie masz wymaganych uprawnień, aby zobaczyć pliki załączone do tego posta.
Stellwerk

Post autor: Stellwerk »

bastard pisze: Dziennik Urzędowy z 1938 r.
Cos się chyba P.T. Szanownej Komisji pomyliło w tym dokumencie:
nieprawidłowe: wynik (działania arytmetycznego) => prawidłowe: wypadek :?: :?:

Ale tak w ogóle to śliczności ta kolekcja! Dzieki za udostępnienie.
Stellwerk
Towarowy
Posty: 8
Rejestracja: 10 wrz 2020, 23:11

Re: Słownictwo

Post autor: Stellwerk »

Jest jeszcze to, w sprawach językowych:
https://kolejblog.wordpress.com/2019/01 ... munikacji/
ODPOWIEDZ